5 năm một chặng đường ghi nhớ

Ngay từ tên gọi đã thể hiện chức năng, nhiệm vụ chính của Trung tâm: Nghiên cứu văn hóa, bảo tồn các giá trị văn hóa (bao gồm khoa học, lịch sử và văn học, nghệ thuật…) và phát huy điểm mạnh các giá trị văn hóa của tỉnh Phú Thọ. Khi mới thành lập, là Trung tâm của tỉnh Phú Thọ cũ, do đó các hoạt động của Trung tâm hướng tới các giá trị văn hóa của tỉnh Phú Thọ (cũ) và hàng năm xuất bản hai kỳ Tập san Bình Minh Văn Lang.

Hiện nay tỉnh Phú Thọ đã mở rộng địa bàn bao gồm cả tỉnh Vĩnh Phúc và Hòa Bình cũ như vậy tức là phạm vi nghiên cứu của Trung tâm rộng lớn hơn, danh mục những nội dung cần quan tâm rộng và dài hơn trước khi hội nhập ba tỉnh. Bài viết này muốn đề cập tới thành tựu của Trung tâm khi ở tỉnh Phú Thọ cũ.

Về hoạt động nghiên cứu: Trung tâm đã có các hoạt động như viết bài, tổ chức hội thảo, tham quan, học tập, nghiên cứu tài liệu trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan đến văn hóa (di sản, lễ hội, phong tục, tập quán… trên địa bàn tỉnh). 

Về chức năng bảo tồn: Trung tâm đã thăm quan, viết bài và có các hoạt động cụ thể, thiết thực góp phần tu bổ, tôn tạo và làm đẹp cảnh quan của Đền Hùng và một số di tích lịch sử khác không chỉ trong tỉnh mà còn mở rộng phạm vi các tỉnh lân cận (Đền thờ nhà giáo Vũ Thê Lang (Thiên cổ miếu); Đền Tiên, Chùa Đại Bi… (Việt Trì) và Đền Hai Bà Trưng (Hà Nội), Đền Bà Chúa Kho (Bắc Ninh)… 

Về việc phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc, Trung tâm đã triển khai mỗi năm một lần biểu diễn hoạt động văn hóa, văn nghệ tại Đền Hùng nhân dịp giỗ tổ Hùng Vương. Bên cạnh đó, có các bài viết về lịch sử, về văn hóa, về việc tôn vinh các nhân tài của tỉnh, được đăng tải trên các báo, tạp chí trung ương và địa phương. Năm 2024, Tại Trường THPT Vũ Thê Lang, Trung tâm đã phối hợp với nhà trường triển khai giao lưu, ngâm thơ, biểu diễn văn nghệ về đề tài văn hóa Hùng Vương. Hoạt động quảng bá cho các di sản phi vật thể được chú trọng, Trung tâm đã báo cáo thành tích hoạt động văn hóa bằng việc trình diễn các làn điệu hát Xoan với đại biểu quốc hội - Phó Chủ tịch Nguyễn Lâm Thành tại nhà khách Quốc hội.

Khi thảm họa covid hoành hành, Trung tâm đã triển khai các hoạt động từ thiện với tâm nguyện “lá lành đùm lá rách”, giúp hàng chục tấn gạo, góp kinh phí hỗ trợ nhiều gia đình khó khăn… Hoạt động từ thiện, hoạt động khuyến học được quan tâm và tạo ra giá trị động viên tinh thần lớn lao tới các cháu nhỏ có thành tích học tập cao.

Trung tâm cũng tham gia nghiên cứu đề tài khoa học về việc bảo tồn và phát huy giá trị của các làng nghề truyền thống như nghề làm bánh thủ công trên quê hương Thạch Sơn, Lâm Thao, Phú Thọ; Đề tài về trang phục người Dao trên địa bàn huyện Thanh Sơn (cũ). Bên cạnh đó, Trung tâm còn giới thiệu các tác phẩm thơ cho một số thành viên yêu thơ và có sáng tác thơ về tình yêu quê hương, đất nước, yêu các giá trị văn hóa dân tộc.

Nhằm tạo cảm hứng và phát huy nội lực của các cán bộ Trung tâm, hàng năm, Trung tâm đã tổ chức hoạt động tham quan các di tích lịch sử, các địa danh gắn liền với giá trị văn hóa của người Việt cổ qua các thời kỳ tại các địa điểm như Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hòa Bình…

Và, một trong những hoạt động góp phần nghiên cứu, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa của tỉnh Phú Thọ là việc xuất bản Tập san Bình minh Văn Lang. Tập san một năm xuất bản hai kỳ, số lượng từ 800 đến 1000 cuốn với nội dung quảng bá hình ảnh quê hương Đất Tổ Vua Hùng qua những bài viết (thơ, văn xuôi…); qua âm nhạc… đặc sắc về nét đẹp quê hương, những thành tựu khoa học, nghệ thuật của các tác giả quê hương Phú Thọ và các bài viết đặc sắc về con người Phú Thọ đổi mới, năng động, sáng tạo, hội nhập với xu thế toàn cầu. Tập san là sản phẩm của trí tuệ, tâm huyết và trách nhiệm của các tác giả (bao gồm nhà nghiên cứu, nhà phê bình, nhà thơ, nhà văn... và của người lao động) sáng tác. Tập san cũng phục vụ cho các doanh nhân, doanh nghiệp khi tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đẹp và thành tựu của các doanh nhân, doanh nghiệp tiêu biểu có những đóng góp tích cực cho việc phát triển kinh tế địa phương và cả nước; góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc tỉnh Phú Thọ.

Với lực lượng gần một ngàn hội viên rải rác ở 13 huyện, thị, thành (cũ) và ở trung tâm thành phố Việt Trì (cũ), Trung tâm đã bằng cách này hay cách khác trực tiếp hoặc gián tiếp đẩy mạnh các hoạt động liên quan đến công tác xã hội hóa để có kinh phí triển khai các hoạt động thường niên và đặc biệt, đã góp phần không nhỏ trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của tỉnh nhà nói riêng và cả nước nói chung.

Là thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Phú Thọ, Trung tâm cũng tham gia các hoạt động văn nghệ, thể thao với sự nhiệt tình cao nhất có thể. Tập thể anh chị em ở Trung tâm dù độ tuổi khác nhau, người cao nhất gần 80 tuổi, người thấp nhất trên 40 tuổi, ai ai cũng đoàn kết một lòng dưới sự lãnh đạo của Giám đốc Trung tâm để cộng đồng trách nhiệm nhằm đưa các hoạt động của Trung tâm đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch hàng năm. 

Nhờ những nỗ lực, cố gắng của cá nhân Giám đốc Trung tâm nói riêng và anh chị em trong Ban lãnh đạo cùng toàn thể Trung tâm nói chung, năm 2024 Trung tâm đã được nhận bằng khen của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và nhiều lần được nhận giấy khen của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, của Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng.

Nhìn lại hoạt động từ khi thành lập đến nay, Trung tâm hoàn toàn có quyền tự hào chính đáng vì những gì đã đóng góp trên quê hương Đất Tổ Vua Hùng, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, giữ gìn và phát huy giá trị của các di sản văn hóa phi vật thể như Hát Xoan và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được thế giới tôn vinh, cùng nhiều giá trị khác được nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh ghi nhận.