Hội thảo: Lấy ý kiến của đội ngũ trí thức, chuyên gia, nhà khoa học về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013

Tại Hội thảo, sau khi nghe phát biểu đề dẫn khai mạc Hội thảo của ông Hồ Đình Lưỡng, các chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung thảo luận, đóng góp ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 rất thẳng thắn, trách nhiệm, tâm huyết trước những vấn đề lớn, hệ trọng của đất nước, của dân tộc đang đặt ra. Các ý kiến phát biểu đảm bảo đúng định hướng, có trọng tâm, có chất lượng tốt, tập trung vào các nội dung chính sau: 

Một là, đội ngũ trí thức trong hệ thống Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh nói riêng và đội ngũ trí thức, nhà khoa học trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nói chung thống nhất chung nhận thức và khẳng định Hiến pháp năm 2013 là Hiến pháp của thời kỳ đổi mới toàn diện, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước và hội nhập quốc tế, trong đó quy định cụ thể về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; phân định các đơn vị hành chính với tên gọi của từng loại đơn vị hành chính ở 3 cấp (cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã). Sau hơn 11 năm triển khai thi hành, các quy định của Hiến pháp năm 2013 đã tạo cơ sở hiến định quan trọng cho việc kiện toàn tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị. Trước bối cảnh triển khai thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ theo tinh thần Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, việc bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trong thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết và đồng thuận cao để tạo cơ sở hiến định cho việc triển khai thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của Đảng và Nhà nước, trong đó trọng tâm là sắp xếp Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. 

Hai là, đội ngũ trí thức, nhà khoa học đồng thuận, đồng tình cao đối với cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo thần Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII; từ đó nhất trí cao về phạm vi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 và những nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết; nội dung của dự thảo Nghị quyết đã bám sát chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng hệ thống chính trị nước ta tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả; mở ra không gian phát triển mới, mở ra bối cảnh mới, thời cơ mới của đất nước, của dân tộc. 

Ba là, về ngôn ngữ diễn đạt tại Khoản 2, Điều 9 sửa đổi, bổ sung đề nghị Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 xem xét giải quyết nội hàm, tính chất “liên minh chính trị”, “liên hiệp tự nguyện” của các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc, bảo đảm hoạt động thống nhất trong Mặt trận nhưng không bị hành chính hóa các mối quan hệ trong liên minh; bảo đảm tính sáng tạo, hoạt động độc lập tương đối giữa các tổ chức thành viên trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mỗi tổ chức. 

Bốn là, để khẳng định rõ hơn, đồng bộ hơn và toàn diện hơn khối liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức (liên minh giai cấp Công - Nông - Trí) đã được hiến định trong bản Hiến pháp năm 2013 đồng thời để phù hợp trong bối cảnh xây dựng và bảo vệ tổ quốc trong giai đoạn phát triển mới của đất nước hiện nay; kiến nghị Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ xem xét, sửa đổi, bổ sung Điều 9, trong đó bổ sung và hiến định Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật là tổ chức chính trị - xã hội (bảo đảm tương xứng như 5 tổ chức chính trị - xã hội đã được hiến định trong Hiến pháp năm 2013 như Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội cựu chiến binh Việt Nam). Việc khẳng định này nhằm đáp ứng các yêu cầu của thực tiễn đặt ra là: (1) Nhằm thể chế hóa, hiến định, luật hóa và thống nhất nhận thức về các chủ trương, quan điểm, định hướng đã được nêu tại các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới; đồng thời để bảo đảm đội ngũ trí thức có vị trí xứng đáng về mô hình tổ chức trong hệ thống chính trị, có tiếng nói, vị thế, có môi trường, điều kiện thuận lợi để ngày càng làm tốt hơn sứ mệnh tập hợp, đoàn kết, phát huy vai trò của trí thức trong học tập, nghiên cứu, lao động, sáng tạo, cống hiến và đồng hành với sự đổi mới, phát triển của đất nước; (2) Trong bối cảnh trí thức, nhà khoa học đang là chủ thể được đề cập sâu, rộng, bao trùm, toàn diện và giữ vai trò trung tâm trong hầu hết các chủ trương, quan điểm, định hướng của Đảng, Nhà nước và công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, vươn mình của đất nước trong kỷ nguyên mới. Đặc biệt, việc khẳng định này trong Hiến pháp sẽ tiếp tục là sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước đối với đội ngũ trí thức, nhà khoa học, từ đó để tiếp thêm cho trí thức, nhà khoa học dũng khí, nhiệt huyết, dám nghĩ, dám nói, dám làm và dám hành động, trở thành nhân tố dẫn dắt và quyết định thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 45/NQ-TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”. 

Phát biểu tổng kết bế mạc Hội thảo, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hồ Đình Lưỡng trân trọng cảm ơn các ý kiến rất tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, đại biểu, đồng thời khẳng định đây sẽ là cơ sở để Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tiếp thu, tổng hợp các ý kiến và xây dựng báo cáo kiến nghị gửi đến các cấp, các ngành để tổng hợp, góp phần cùng cả hệ thống chính trị tham gia đóng góp ý kiến đối với những vấn đề lớn và rất quan trọng, quyết định những vấn đề mang tính thời đại, lịch sử, tạo tiền đề đưa đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới.