Một dòng họ hiếu học

Dòng họ Nguyễn Đình là một trong những dòng họ lớn của làng Dữu Lâu, đã sinh sống nhiều đời trên vùng đất giàu truyền thống cách mạng. Đến nay, cả dòng họ có 236 hộ, 810 khẩu sinh sống tại làng Dữu Lâu, có một cành gồm 15 hộ, 65 khẩu sinh sống tại xã Vụ Quang, huyện Đoan Hùng - do di cư trong thời gian kháng chiến chống Pháp. Ngoài ra có 1 số gia đình con cháu của dòng họ đi làm ăn, công tác ở một số tỉnh, thành trong cả nước .

Là dòng họ có bề dày truyền thống đoàn kết thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau, cần cù trong lao động, tích cực tham gia vào các cuộc kháng chiến bảo vệ quê hương đất nước đặc biệt là truyền thống hiếu học. Theo gia phả của dòng họ Nguyễn Đình, từ xa xưa thời phong kiến đã có các cụ siêng năng học hành, tham gia các kỳ thi Hội, thi Đình, về sau trở thành thầy thuốc, thầy giáo giúp cho dân làng và ngoài xã hội. Đến khi đất nước độc lập, có điều kiện học hành, con em dòng họ Nguyễn Đình tham gia tích cực vào phong trào bình dân học vụ - vừa đi học, vừa tham gia phong trào xoá nạn mù chữ cho bà con ở quê hương. Khi Tổ quốc lâm nguy, nhiều con em dòng họ Nguyễn Đình lại xếp bút nghiên lên đường tham gia chiến đấu trên các chiến trường. Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và bảo vệ biên giới, dòng họ Nguyễn Đình đã có 46 con em tham gia nhập ngũ. Trong quân đội con em dòng họ Nguyễn Đình vẫn tích cực học tập nâng cao trình độ văn hoá, chuyên môn, nên đã có những người trở thành sỹ quan quân đội từ cấp uý đến cấp đại tá. Trong chiến đấu, một số con em dòng họ Nguyễn Đình đã anh dũng hy sinh bảo vệ Tổ quốc. Đến nay trong dòng họ có 6 liệt sỹ, 8 người là thương binh, đã để lại một phần xương máu nơi chiến trường.

Để có kiến thức xây dựng xã hội mới, cả dòng họ đã động viên con cháu tích cực học tập để mở mang kiến thức, phục vụ tốt cho xã hội, cho đất nước. Đặc biệt trong thời kỳ chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, điều kiện kinh tế gặp nhiều khó khăn. Trong hoàn cảnh đó, nhiều con em dòng họ Nguyễn Đình đã có nghị lực vươn lên, vượt khó để học tập, nên đã có những anh chị em được  vào học các trường Đại học cơ điện, Đại học sư phạm… trở thành kỹ sư, thầy giáo công tác và giảng dạy ở các cơ quan, trường học của tỉnh và Trung ương.

Trong những năm tháng đất nước hoà bình, thống nhất cả nước đi lên xây dựng CNXH, điều kiện học hành thuận lợi. Từ đây, các gia đình và dòng họ càng thấy rõ trách nhiệm động viên con em mình tích cực học tập, thi vào các trường Cao đẳng, Đại học ở nhiều ngành nghề khác nhau. Do vậy số con em dòng họ Nguyễn Đình đỗ đạt ngày càng đông, tham gia vào nhiều lĩnh vực công tác. Đến nay, theo thống kê cả dòng họ đã có 91 người tốt nghiệp Đại học, trong đó có 72 Cử nhân, 16 Thạc sỹ, 3 Tiến sỹ. Nhiều người có 2 đến 3 bằng Đại học.

Trên cơ sở có kiến thức chuyên môn vững vàng, một số con em của dòng họ Nguyễn Đình được bổ nhiệm vào các chức vụ cao của Đảng và Nhà nước. Trong số đó có 1 người là Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; có 4 giám đốc ngành hoặc tương đương, trong đó có 1 Tỉnh ủy viên. Cả dòng họ đến nay có rất nhiều con em là trưởng, phó phòng công tác ở các sở ban ngành của tỉnh hoặc các huyện, thành, thị. Một số con em của dòng họ còn tham gia vào các cơ quan ban ngành của Trung ương hoặc tỉnh bạn.

Trong những năm tháng qua, con em dòng họ Nguyễn Đình đã có nhiều đóng góp công sức vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần cùng nhân dân cả nước xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, biên cương Tổ quốc được bảo vệ vững chắc.

Nhìn nhận lại công tác khuyến học, khuyến tài của dòng họ Nguyễn Đình đã đem lại nhiều kết quả tích cực. Từ đó có thể rút ra một số kinh nghiệm như sau:

- Cần phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ, đồng thời xây dựng tình cảm tốt đẹp để tạo thành sợi dây kết nối giữa các chi tộc và anh em trong dòng họ. Sự đoàn kết trong dòng họ và sự cống hiến của thế hệ đi trước là điểm tựa cho các thành viên, đặc biệt là thế hệ trẻ.

- Khuyến khích con cháu trong dòng họ có ý thức cầu tiến, chăm chỉ học tập, tiếp thu kiến thức văn hoá, chuyên môn nghiệp vụ để có công ăn việc làm ổn định, phục vụ đời sống gia đình và xã hội.

- Dòng họ và các gia đình thường xuyên nêu gương những con cháu học giỏi, đỗ đạt và có nhiều cống hiến cho quê hương  đất nước, nhằm động viên con cháu thi đua học tập.

- Xây dựng Ban khuyến học của dòng họ có uy tín, hoạt động tích cực, hàng năm tổ chức xét thưởng động viên con cháu có thành tích học tập tốt ở các trường phổ thông và thi đỗ vào các trường Cao đẳng, Đại học hoặc có giải trong các kỳ thi cấp thành phố, cấp tỉnh và quốc gia.

- Hàng năm Ban khuyến học của dòng họ tổ chức cho các cháu được nhận phần thưởng đến nhà thờ họ để báo công và tri ân công đức tổ tiên, cầu mong các cụ tổ phù hộ cho các cháu học hành, công tác tiến bộ.