Phú Thọ là tỉnh thuộc khu vực miền núi, trung du phía Bắc với diện tích tự nhiên là 3.534,42 km2, nằm trong khu vực giao lưu kinh tế - văn hoá - khoa học kỹ thuật giữa vùng Đông Bắc, đồng bằng sông Hồng và Tây Bắc. Tỉnh Phú Thọ có 13 huyện, thành, thị với 277 xã, phường, thị trấn; trong đó 10 huyện và 218 xã miền núi, 01 huyện nghèo (thuộc chương trình 30a của Chính phủ); có 34 dân tộc chung sống.
Thời gian qua, tỉnh Phú Thọ có tốc độ tăng trưởng (GDP) khá, bình quân 5 năm gần đây đạt 10,6 %, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tiến bộ, là điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh phong trào sáng tạo.
Tỉnh kịp thời cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước về Khoa học và Công nghệ như: Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 23/11/2006 của Ban Thường vụ tỉnh Phú Thọ về phát triển Khoa học và Công nghệ giai đoạn 2006-2010; Nghị quyết số 19-NQ/TU ngày 31/8/2007 về Chương trình nâng cao trình độ công nghệ, tăng khả năng cạnh tranh các sản phẩm công nghiệp tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2007-2010; Quyết định số 07/2012/QĐ-UBND ngày 28/2/2012 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Chiến lược phát triển khoa học công nghệ tỉnh Phú Thọ đến năm 2020.
Phú Thọ có một số công ty và nhà máy lớn, các trung tâm, viện nghiên cứu, trường đại học, cao đẳng đóng trên địa bàn, đây là nơi tập trung nhiều cán bộ có trình độ đào tạo khá làm việc. Hiện nay, tỉnh đã xây dựng được mạng lưới với 125 tổ chức khoa học và công nghệ; trong đó có 9 tổ chức nghiên cứu và phát triển công nghệ của trung ương, 30 trung tâm, cơ sở dịch vụ khoa học công nghệ, 02 trường đại học, 18 trường cao đẳng do trung ương và tỉnh quản lý, 36 phòng thí nghiệm về lĩnh vực hóa, sinh học, vật liệu xây dựng, giấy, thực phẩm, đồ uống, hóa dược, môi trường... của các tổ chức khoa học và các thành phần kinh tế khác. Đó là những điều kiện thuận lợi cho phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, ứng dụng công nghệ mới không ngừng phát triển.
UBND tỉnh đã quan tâm chỉ đạo Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tổ chức Hội thi sáng tạo kỹ thuật (STKT), Giải thưởng sáng tạo Khoa học và công nghệ (KH&CN), ban hành quy chế xét Giải thưởng Hùng Vương về KHCN. UBND tỉnh thành lập Ban tổ chức các Hội thi STKT và xét Giải thưởng KHCN (Ban tổ chức) với các thành viên là các sở, ban, ngành liên quan của tỉnh, trưởng ban tổ chức là đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách khối, Chủ tịch Liên hiệp hội là Phó trưởng ban, cơ quan thường trực Liên hiệp hội là cơ quan chủ trì, giúp việc cho Ban tổ chức. Ban tổ chức đã xây dựng và triển khai tích cực kế hoạch tổ chức các Hội thi, Giải thưởng; tuyên truyền sâu rộng các Hội thi, Giải thưởng: đăng Thể lệ, đơn xin tham gia, kỷ yếu, hướng dẫn hồ sơ Giải thưởng, Hội thi, các tin, bài về phong trào lao động sáng tạo, giới thiệu các công trình có giá trị về khoa học, công nghệ, có hiệu quả kinh tế - xã hội trên Website trithucdatto.vn và tập san Trí thức Đất Tổ của Liên hiệp hội, trên Báo Phú Thọ, Đài Truyền hình tỉnh và các liên kết trên cổng giao tiếp điện tử tỉnh, trang thông tin điện tử Đài phát thanh và Truyền hình, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh đoàn thanh niên...; Phát hành tờ rơi, tờ gấp, kỷ yếu Cuộc thi và văn bản hướng dẫn hưởng ứng Cuộc thi, Giải thưởng, Hội thi đến các sở ban ngành, các huyện thành thị, cơ sở nghiên cứu, doanh nghiệp, trường học, các cơ sở đoàn trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo chặt chẽ hoạt động của các hội đồng chấm, xét chọn các công trình dự thi đảm bảo chính xác, khách quan. Bên cạnh đó, Chủ tịch Liên hiệp hội được tham gia Hội đồng khoa học và công nghệ của tỉnh.
1. Kết quả triển khai nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ.
Hàng năm, tỉnh Phú Thọ triển khai từ 25 - 35 đề tài, dự án KHCN; trong đó 5 - 7 đề tài, dự án cấp nhà nước, còn lại là các đề tài, dự án cấp tỉnh. Các doanh nghiệp đều tổ chức hoạt động phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đổi mới công nghệ, áp dụng công nghệ mới. Đặc biệt như công ty Cổ phần Supe phốt phát và hóa chất Lâm Thao, Tổng công ty giấy Việt Nam,... hàng năm có hàng trăm sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đổi mới công nghệ.
Việc triển khai các đề tài, dự án khoa học và công nghệ, các hoạt động sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đổi mới công nghệ là nguồn phong phú tham gia các phong trào sáng tạo khoa học công nghệ ở các cơ sở, doanh nghiệp, tham gia Hội thi STKT, Giải thưởng KH&CN cấp tỉnh.
2. Kết quả Hội thi STKT, Giải thưởng sáng tạo KHCN
Về kết quả Hội thi STKT:
Trải qua 6 lần tổ chức Hội thi, tổng số giải thưởng được trao là 72 giải. Trong đó:
- Hội thi lần thứ I năm 2004 có 11 giải, trong đó: 03 giải nhất, 02 giải nhì, 05 giải ba và 01 giải khuyến khích.
- Hội thi lần thứ II năm 2005 có 9 giải, trong đó: 02 giải nhất, 06 giải nhì, 01 giải ba.
- Hội thi lần thứ III năm 2006-2007 có 20 giải trong đó: 05 giải nhất, 05 giải nhì, 10 giải ba. Trong đó có 01 giải nhì toàn quốc.
- Hội thi lần thứ IV năm 2008-2009 có 17 giải, trong đó:
Dây chuyền sản xuất bột giấy thuộc giải pháp giải quyết vấn đề dính bám ở thiết bị xử lý và chưng bốc dịch đen trong sản xuất bột giấy tại Công ty giấy Bãi Bằng huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ. Giải pháp đạt giải Nhất Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Phú Thọ năm 2009.
|
02 giải nhất, 06 giải nhì, 02 giải ba, 07 giải khuyến khích. Trong đó có 01 giải nhì, 01 giải khuyến khích toàn quốc.
- Hội thi lần thứ V năm 2010-2011 có 15 giải, trong đó: 02 giải nhất, 04 giải nhì, 04 giải ba, 05 giải khuyến khích.
- Hội thi lần thứ VI năm 2012-2013 đã triển khai công tác tuyên truyền, vận động các cơ quan đơn vị và người dân trên địa bàn tỉnh tham gia Hội thi, đến nay đã có một số đơn vị có công trình tham gia.
Về Giải thưởng KH&CN:
- Năm 2007: Công trình “Nghiên cứu thiết lập quy trình công nghệ sử dụng quặng Apatit tuyển ẩm không qua sấy để sản xuất supe lân thương phẩm 16-16,5% P2O5 hữu hiệu” đạt giải nhất ở tỉnh, đạt giải 3 toàn quốc và huy chương vàng triển lãm quốc tế dành cho các nhà sáng tạo lần thứ 4 SIIF tại Seoun Hàn Quốc.
- Năm 2009: Công trình “Lai tạo giống chè mới LDP2” đạt giải nhất ở tỉnh và giải nhì toàn quốc.
- Năm 2012: trao giải cho 03 công trình, trong đó Công trình “Nghiên cứu, xây dựng phần mềm quản lý các khoản thu liên quan đến đất đai và một số khoản thu phí, lệ phí trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”, đạt giải nhất ở tỉnh.
Nhìn chung, tỉnh Phú Thọ đã tổ chức thành công các Hội thi sáng tạo kỹ thuật, Giải thưởng sáng tạo khoa học và công nghệ, đã góp phần đẩy mạnh phong trào lao động sáng tạo của quần chúng nhân dân trong toàn tỉnh, đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, thúc đẩy sự phát triển khoa học và công nghệ của tỉnh, phát hiện các tài năng sáng tạo, gắn kết việc nghiên cứu khoa học và sản xuất kinh doanh. Các tấm gương điển hình trong học tập, nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật được kịp thời tôn vinh, khen thưởng, đã tạo động lực cho phong trào sáng kiến cải tiến kỹ thuật phát triển mạnh trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và quần chúng nhân dân.
Tuy nhiên, kết quả tổ chức các Hội thi STKT, Giải thưởng KH&CN còn có những hạn chế, số lượng các công trình tham gia còn ít, kết quả chưa ổn định và phát triển bền vững. Nguyên nhân là, thị trường KH&CN phát triển chậm; giữa nghiên cứu, ứng dụng và triển khai ra diện rộng còn có khoảng cách nhất định; Nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh chưa quan tâm đúng mức và chưa ứng dụng thành quả khoa học công nghệ vào sản xuất, kinh doanh; Chưa hình thành được các khu công nghệ cao, sản xuất hàng hóa còn nhỏ lẻ, phân tán; Việc đa dạng hóa nguồn đầu tư tài chính cho KH&CN còn hạn chế chủ yếu dự vào ngân sách nhà nước; Nhận thức của một số đơn vị, doanh nghiệp, địa phương chưa thực sự đầy đủ về mục đích, tác dụng của việc tham gia Hội thi STKT và Giải thưởng KH&CN; Mức giải thấp chưa thực sự thu hút được sự quan tâm của các đối tượng nhất là các doanh nghiệp.
Để tiếp tục phát huy vai trò, ý nghĩa các Hội thi STKT, Giải thưởng KH&CN, Liên hiệp các Hội KH và KT tỉnh Phú Thọ xin đề nghị:
Một là, Liên hiệp hội Việt Nam và các bộ ngành trung ương nên tiếp tục chỉ đạo chặt chẽ việc tổ chức các Hội thi sáng tạo kỹ thuật, Giải thưởng sáng tạo khoa học và công nghệ, gắn với thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ ở trung ương và địa phương, để tạo ra sự hỗ trợ hữu cơ giữa phát triển khoa học và công nghệ với tôn vinh các sáng tạo khoa học và công nghệ, và việc tôn vinh các sáng tạo khoa học và công nghệ là để kiểm chứng kết quả phát triển khoa học công nghệ.
Hai là, đề nghị Liên hiệp hội Việt Nam, Quỹ hỗ trợ sáng tạo Việt Nam kiến nghị Bộ Tài chính sửa đổi thông tư 52/2007/TT-BTC ngày 21/5/2007 theo hướng tăng mức giải thưởng vì mức giải hiện nay quá thấp chưa thực sự thu hút được sự quan tâm của đông đảo người dân, doanh nghiệp tham gia.
|
ThS. Hoàng Văn Tuyển
Chủ tịch Liên hiệp hội tỉnh
|